Seria Vinohradská 12

2025.07.31 – Powrót faszyzmu – Cz. IV: Zawrót głowy Kundery i AfD

W czwartej i ostatniej części specjalnego cyklu, podcast „Vinohradská 12” kończy prezentację głośnego eseju z niemieckiego magazynu „Der Spiegel”, zatytułowanego „Narodziny faszyzmu: W poszukiwaniu utajonego Hitlera”. Ta finałowa odsłona audycji porzuca próby prostych definicji, zagłębiając się w psychologiczne i filozoficzne źródła współczesnego autorytaryzmu, a kończy się reportażem z samego serca niemieckiej skrajnej prawicy, z wiecu partii AfD. Rozważania rozpoczynają się od wnikliwej analizy bułgarskiego politologa Ivana Krasteva, który stawia tezę, że populiści wygrywają nie dlatego,…

Continue reading

Seria Vinohradská 12

2025.07.30 – Powrót faszyzmu – Cz. III – Populiści i demokraci

W trzeciej części specjalnego, wakacyjnego cyklu, podcast „Vinohradská 12” kontynuuje prezentację eseju z niemieckiego magazynu „Der Spiegel”, zatytułowanego „Narodziny faszyzmu: W poszukiwaniu utajonego Hitlera”. Ta odsłona audycji przenosi ciężar dyskusji z diagnozowania zagrożeń na poszukiwanie odpowiedzi i strategii obronnych. Analizie poddane zostaje rozróżnienie między historycznym faszyzmem a współczesnym populizmem oraz wewnętrzne słabości samej demokracji liberalnej, które napędzają autorytarne tendencje na całym świecie. Kluczową postacią tej części jest Jan-Werner Müller, politolog z Uniwersytetu Princeton i jeden…

Continue reading

Seria Vinohradská 12

2025.07.29 – Powrót faszyzmu – Cz. II: Putin i konserwatyści

W drugiej i ostatniej części specjalnego, wakacyjnego odcinka podcastu „Vinohradská 12”, prowadzący Matěj Skalický kontynuuje prezentację eseju z niemieckiego magazynu „Der Spiegel”, zatytułowanego „Narodziny faszyzmu: W poszukiwaniu utajonego Hitlera”. Ta część audycji przechodzi od historycznych metafor do bezpośredniej analizy współczesnych liderów i zjawisk, stawiając prowokacyjne pytania: Czy reżim Władimira Putina jest faszystowski? Jaką rolę w narastaniu autorytaryzmu odgrywa kryzys konserwatyzmu? I czy jesteśmy w stanie rozpoznać zło w czasie rzeczywistym, zanim będzie za późno? Centralnym…

Continue reading

Seria Vinohradská 12

2025.07.28 – Powrót faszyzmu – Cz. I: Secret Hitler

W specjalnym, wakacyjnym odcinku podcastu „Vinohradská 12” (data emisji 28 lipca), prowadzący Matěj Skalický prezentuje słuchaczom czeskie tłumaczenie głośnego eseju z niemieckiego magazynu „Der Spiegel”. Audycja nie jest typowym wywiadem, lecz głęboką, analityczną podróżą, która stawia jedno z najbardziej niepokojących pytań naszych czasów: czy jesteśmy świadkami powrotu faszyzmu? I czy potrafimy rozpoznać jego symptomy w dzisiejszej, spolaryzowanej rzeczywistości politycznej, zdominowanej przez postacie takie jak Donald Trump, Viktor Orbán czy Władimir Putin? Rozważania rozpoczynają się od…

Continue reading

Seria Vinohradská 12

2025.07.04 – Extrem 2, Bonus: Wojny kulturowe

W finałowym, bonusowym odcinku drugiej serii „Extrem”, podcastu „Vinohradská 12”, prowadzący Matěj Skalický wraz z politologiem Janem Charvátem z Uniwersytetu Karola, podejmują próbę dogłębnej analizy jednego z najbardziej charakterystycznych zjawisk współczesnego świata – wojen kulturowych. Rozmowa wyjaśnia, skąd biorą się te pełne emocji i gniewu konflikty, jakie są ich mechanizmy, dlaczego prowadzą do tak głębokiej polaryzacji społeczeństw oraz jak są wykorzystywane w polityce. Gość i prowadzący używali znanych, międzynarodowych przykładów, aby zilustrować, czym są wojny…

Continue reading

Seria Vinohradská 12

2025.06.27 – Extrem 2, cz. VII: Teorie Spiskowe

W siódmym i ostatnim odcinku drugiej serii specjalnej „Extrem”, podcastu „Vinohradská 12”, prowadzący Matěj Skalický wraz z politologiem Janem Charvátem z Uniwersytetu Karola, podejmują próbę dogłębnej analizy fenomenu teorii spiskowych. Rozmowa wyjaśnia, czym są teorie spiskowe, dlaczego ludzie w nie wierzą, jak powstają i rozprzestrzeniają się w erze cyfrowej, a także dlaczego stanowią one formę ekstremizmu, która może prowadzić do realnej przemocy. Na wstępie dr Charvát, zapytany o ulubione teorie spiskowe, wskazuje na postać George’a…

Continue reading

Seria Vinohradská 12

2025.06.20 – Extrem 2, cz. VI: Mroczne Oświecenie

W szóstym odcinku specjalnej serii „Extrem”, podcast „Vinohradská 12” zagłębia się w niszową, lecz wpływową filozofię polityczną znaną jako Mroczne Oświecenie (Dark Enlightenment) lub Neoreakcja (NRx). Gościem Matěja Skalickiego jest ponownie politolog Jan Charvát z Uniwersytetu Karola, który wyjaśnia, czym jest ten ruch, jakie są jego zaskakujące powiązania z fantastyką, horrorami i kulturą internetową, oraz jak jego idee przenikają do głównego nurtu polityki, w tym do otoczenia Donalda Trumpa. Nazwa „Mroczne Oświecenie”, ukuta przez brytyjskiego…

Continue reading

Seria Vinohradská 12

2025.06.13 – EXTREM 2, cz. V: Manosfera

W piątym odcinku drugiej serii „Extrem”, podcast „Vinohradská 12” zagłębia się w mroczny i złożony świat internetu, znany jako manosfera. Gościem Matěja Skalickiego jest ponownie politolog Jan Charvát z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Karola, który wyjaśnia, czym jest to zjawisko, jakie grupy je tworzą, jakie są jego korzenie oraz dlaczego może stanowić realne zagrożenie. Manosfera to, jak wskazuje tytuł, przestrzeń, w której „mężczyźni mówią o kobietach, bez kobiet”, a dyskusje te nasycone są często pożądaniem,…

Continue reading

Seria Vinohradská 12

2025.06.06 – EXTREM 2, cz. IV: Nacjonalizm

W czwartym odcinku specjalnej serii „Extrem”, podcastu „Vinohradská 12”, prowadzący Matěj Skalický wraz z politologiem Janem Charvátem z Uniwersytetu Karola i Narodowego Instytutu SYRI, podejmują próbę dogłębnej analizy nacjonalizmu. Rozmowa wykracza poza proste definicje, badając różnice między nacjonalizmem a patriotyzmem, jego historyczne korzenie oraz rolę, jaką odgrywa we współczesnym świecie, szczególnie w czasach niepewności i kryzysu. Odcinek rozpoczyna się od osobistej refleksji gościa. Zapytany, czy czuje się patriotą, Jan Charvát odpowiada, że bliższe jest mu…

Continue reading

Seria Vinohradská 12

2025.05.30 – EXTREM 2, cz. III: Islamofobia

Trzeci odcinek drugiej serii specjalnej „Extrem” podcastu Vinohradská 12, z udziałem politologa Jana Charváta z Uniwersytetu Karola, koncentruje się na zjawisku islamofobii. Rozmowa dotyczy przyczyn, dla których islamofobia stała się tak istotnym tematem w Czechach, jej historycznych korzeni oraz powiązań z populizmem. Na wstępie dr Charvát zwraca uwagę na uderzającą dysproporcję między faktyczną liczebnością muzułmanów w Czechach, szacowaną na zaledwie 20-30 tysięcy osób (głównie cudzoziemców, w tym wielu z pobytem krótkoterminowym), a intensywnością publicznego dyskursu…

Continue reading